پاکستان، کشوری است در مجاورت ایران که از دریای عمان در جنوب تا ارتفاعات سر به فلک کشیدۀ هیمالیا در شمال گسترده شده است و دارای مناظر زیبا و فرهنگی غنی است. این کشور در درّۀ رود سند واقع شده است و دارای یکی از فرهنگهای کهن جهان بوده و دارای تنوع زبانی بسیار بالایی است. پاکستان بیش از ۲۰۰ مؤسسه و دانشگاه دارد که تأسیس برخی از آنها به زمان شکلگیری پاکستان به عنوان یک کشور مستقل برمیگردد. در زمانی که پاکستان امروزی بنا نهاده شد و پاکستان موجودیتی مستقل پیدا کرد، دولت برای کمک به رشد فرهنگی تعدادی دانشگاه، خصوصاً در رشتههای مهندسی احداث کرد که تا به امروز هم به فعالیت آموزشی خود ادامه دادهاند. به همین صورت امروزه هم بسیاری از دانشگاهها تمرکز خود را بر رشتههای پزشکی، تکنولوژی و علوم حفظ کردهاند. اما آیا از شرایط تحصیل در دانشگاههای پاکستان اطلاع دارید؟ آیا بهترین دانشگاه های پاکستان را میشناسید؟ اگر به تحصیل در پاکستان فکر می کنید برای پاسخ به این سؤالات، در ادامه با ما باشید.
آشنایی با کشور پاکستان
پاکستان با جمعیتی حدود ۲۳۳۰۰۰۰۰۰ نفر و با وسعت حدود ۷۹۷۰۰۰ کیلومتر مربع در جنوب آسیا واقع شده است که پایتخت آن شهر اسلام آباد و واحد پول این کشور روپیه است. پاکستان با کشورهای هند، چین، افغانستان و ایران مرز مشترک دارد و در جنوب نیز در جوار دریای عمان واقع شده و مرز آبی زیادی دارد. زبان رسمی این کشور اردو، دین رسمی آن اسلام و بیش از ۹۷% مردم آن مسلمان هستند که ۲۵% شیعه و ۷۵% دارای مذهب تسنن هستند. حکومت پاکستان جمهوری پارلمانی است و دارای ۴ استان، ۲ منطقه خودمختار قبایلی و ۱ منطقه فدرال است. بزرگترین شهر این کشور بندر کراچی است که در جنوب پاکستان واقع گردیده؛ عمده صنعت پاکستان، کشاورزی و بعد از آن صنایع نساجی است.
انتخاب پاکستان برای تحصیلات تکمیلی
بعد از استقلال پاکستان در سال ۱۹۴۷، آموزش عالی در این کشور رشد بسیاری پیدا کرد و امروزه آموزش عالی تحت نظارت کمیسیون آموزش عالی پاکستان (HEC) قرار دارد. این کمیسیون بر کیفیت تدریس و آموزش، نتایج و خروجیهای تحقیقاتی و بودجه لازم برای آموزش عالی، نظارت دارد. دانشگاههای دولتی و خصوصی بسیاری در پاکستان دائر هستند و آموزش در تمام این دانشگاهها به زبان انگلیسی انجام میشود. برخی از دانشگاهها لزوماً در زمینۀ آموزشهای نظامی و شغلی فعال هستند و با تمرکز بر این موضوعات، آموزشهای خود را ارائه میدهند.
دانشگاهها در کشور پاکستان تا حدود بسیار زیادی از فرم و روش دانشگاههای غربی تبعیت میکنند و سیستم آموزشی در بهترین دانشگاه های پاکستان، تحت کنترل و نظارت دقیق دولت است. پاکستان به عنوان کشوری که موقعیت قدرتمندی در بسیاری از موارد از جمله صنایع خاصی مانند معدن، کشاورزی، کشتیسازی، ماهیگیری، ذغال سنگ و ریسندگی و پارچهبافی دارد، توانسته است جایگاه مناسبی با توجه به فرهنگ خود در دنیا به دست بیاورد.
تحصیل در پاکستان
بسیاری از دانشجویان از نقاط مختلف جهان، پاکستان را به عنوان مقصد تحصیلی خود انتخاب کرده و برای تحصیل به این کشور میآیند. شاید تصور دیگری از تحصیل در پاکستان داشته باشید، اما جالب است بدانید این کشور دانشگاههای بسیار خوبی دارد که شامل ۱۷۴ دانشگاه خصوصی و دولتی میشود که از بین آنها ۶ دانشگاه در بین رنکینگ QS قرار دارند که یک رنکینگ معتبر در سطح جهانی است.
دانشجویان بسیاری از آمریکا، اروپا و کشورهای چین، عربستان و کشورهای آفریقایی، این کشور را برای تحصیل انتخاب میکنند. امکان تحصیل به زبان انگلیسی و برگزاری کلاسها به این زبان، در کنار هزینههای نسبتاً پایین زندگی و تحصیل در پاکستان، این کشور را به گزینهای مناسب برای تحصیل تبدیل کرده است. کشور پاکستان از نظر نظام آموزشی در بین رتبهبندی ۵۰ کشور برتر در جهان قرار دارد. داشتن رزومۀ تحصیلی خوب و قابل قبول یکی از پارامترهای مهم برای تحصیل تکمیلی در این کشور محسوب میگردد
بهترین دانشگاه های پاکستان کدامند ؟
کشور پاکستان، دانشگاههای بسیار خوبی دارد؛ شهرهای زیادی در پاکستان موقعیت و ظرفیت مناسبی برای تحصیل دانشجویان بینالمللی دارند؛ چرا که امکانات خوبی با هزینۀ نسبتاً پایین ارائه میدهند؛ شهرهایی نظیر کراچی، لاهور، اسلامآباد، پیشاور، حیدرآباد، گجرات، راولپندی و فیصلآباد.
بر اساس آمار منتشر شده در سطح جهانی، تقریباً نزدیک به ۲۴۰۰۰ دانشگاه و کالج تحصیلات عالی در سراسر جهان وجود دارند که دارای رتبهبندیهای مشخصی هستند. اگر به این لیست و آمار مراجعه نماییم، خواهیم دید که تعدادی از دانشگاههای پاکستان از جهت رتبۀ علمی و آموزشی در بین ۱۰۰۰ دانشگاه اول در این لیست قرار دارند و این موضوع، کیفیت و استاندارد علمی آموزشی آنها را تأیید میکند.
دانشگاههای برتر پاکستان
با رجوع به سایتهای مختلف ممکن است رتبهبندیهای متفاوتی را بیابید که هر یک با ترکیبی خاص دانشگاههای برتر پاکستان را مشخص کرده باشند. از این میان سایت usnews.com یکی از سایتهای معتبر جهت ارائۀ رتبهبندیهای تحصیلی است و بر اساس پارامترهایی همانند؛ منابع تحصیلی، انتشارات، برگزاری کنفرانسهای علمی، جایگاه علمی در منطقه و جهان، ارتباطات و تعاملات با دیگر دانشگاهها در سطح بینالمللی و مقالات و تحقیقات علمی، عمل میکند. با مراجعه به این سایت، ۱۹ دانشگاه پاکستان را در بین رتبهبندیهای آن مشاهده میکنیم که در جایگاهی در میان ۲۰۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفتهاند. در این دانشگاهها با وجود هزینههای تحصیلی نسبتاً مناسب، این امکان برای دانشجویان وجود دارد که از مساعدتهای مالی نیز بهرهمند شوند و در این زمینه نیاز است تا با دانشگاه مدنظر خود مکاتبه داشته باشند.
در ادامه لیست ۱۰ دانشگاه از این دانشگاههای برتر را خواهیم آورد:
- دانشگاه کامست اسلامآباد (COMSATS University Islamabad) (CUI)
بر اساس اطلاعات و آمار سایت usnews این دانشگاه رتبۀ اول را در پاکستان و رتبۀ ۸۸ را در آسیا و رتبۀ ۴۴۱ را در جهان دارد. دانشگاه اسلام آباد دارای دانشکدههای علوم و تکنولوژی، مدیریت بازرگانی، مهندسی، معماری و طراحی و علوم سلامت است. این دانشگاه که دارای پردیسهای مختلف است و دارای رشتههای مدیریت بازرگانی و ریاضیات، رشتههای فیزیک، شیمی، مواد و پلیمر، مهندسی برق و الکترونیک، مهندسی عمران، مهندسی مکانیک، مهندسی کامپیوتر، زیستشناسی، بیوفیزیک، بیوشیمی، فارماکولوژی و کامپیوتر بوده و تحصیلات تکمیلی را در این رشتهها ارائه میدهد. دانشکدههای این دانشگاه تمامی امکانات رفاهی و مورد نیاز را در اختیار دانشجویان قرار میدهند.
دانشگاه آقاخان کراچی (Aga Khan University) (AKU)
این دانشگاه خصوصی که پردیس آن در کراچی واقع شده است دارای رتبۀ ۲ در پاکستان، رتبۀ ۹۵ در آسیا و رتبۀ ۴۷۸ در جهان است. این دانشگاه دارای رشتههای پزشکی بالینی، بهداشت عمومی، بهداشت محیط زیست و بهداشت حرفهای و دیگر رشتههایی نظیر پرستاری و مامایی، هنر است. دانشگاه کراچی بیش از ۱۸ هزار فارغالتحصیل در طول بیش از ۳۰ سال فعالیت خود داشته است و ۶ پردیس و ۳ مرکز آموزشی دارد. این دانشگاه دارای دانشکدههای هنر و علوم، علوم بهداشت، پرستاری و مامایی و داشکده تحصیلات تکمیلی رسانه و ارتباطات و مؤسسه توسعه انسانی و مؤسسۀ مطالعات تمدنهای اسلامی است.
دانشگاه قائد اعظم اسلامآباد (Quaid I Azam University)
این دانشگاه که در سال ۱۹۶۷ تأسیس شده است در اسلامآباد واقع شده است. این دانشگاه دارای ۴ دانشکده و ۹ مؤسسه آموزشی و پژوهشی است؛ ۴ دانشکدۀ پزشکی، علوم زیستی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی و مؤسسات ملی روانشناسی، تاریخی فرهنگی و… این دانشگاه و اعضای هئیت علمی آن در ارتباط با دانشگاههای مطرح دنیا مانند کمبریج و آکسفورد هستند. امکانات متنوع و فراوانی نیز جهت ارائه به داشجویان وجود دارد؛ از جمله کتابخانه، کلاسها و آزمایشگاههای مجهز، خوابگاه و دیگر امکانات خدماتی و رفاهی.
دانشگاه ملی علوم و تکنولوژی پاکستان (National University of Science & Technology – Pakistan) (NUST)
دانشگاه ملی علوم و تکنولوژی پاکستان که در شهر اسلامآباد واقع شده است دارای رتبۀ ۴ در پاکستان، رتبۀ ۱۹۱ در آسیا و رتبۀ ۷۷۰ در جهان است. این دانشگاه دارای رشتهها و دانشکدههای علوم کامپیوتر، IT، مهندسی، مطالعات بازرگانی، علوم اجتماعی و معماری، علوم زیستی طبیعی و کاربردی است. این دانشگاه علاوه بر موقعیت جغرافیایی مناسبی که دارد، از امکانات مناسبی نظیر آزمایشگاهها و خوابگاههای دانشجویی مجهز نیز برخوردار است که خدمات رفاهی، ورزشی، سلامت و مشاورهای به دانشجویان ارائه میدهد.
دانشگاه کشاورزی فیصلآباد (University of Agriculture Faisalabad)
رتبۀ این دانشگاه در پاکستان در جایگاه ۵، در آسیا در جایگاه ۲۰۴ و در جهان در جایگاه ۸۰۷ قرار دارد. این دانشگاه که در فیصلآباد واقع شده است دارای دانشکدههای کشاورزی، دامپزشکی، دامپروری، علوم، مهندسی و فناوری کشاورزی، غذا تغذیه و علوم خانگی و دانشکده علوم اجتماعی است. این دانشگاه نیز همانند دانشگاههای قبل با داشتن رتبۀ ۵ در پاکستان، امکانات آموزشی و رفاهی لازم را برای دانشجویان خارجی و بینالمللی فراهم کرده و از تمامی امکانات و تجهیزات لازم برای تحصیل در رشتههایی که ارائه میدهد برخوردار است.
۶ . دانشگاه کالج دولتی فیصلآباد (Government Collage University Faisalabad)
دانشکدههای هنر و علوم اجتماعی، اقتصاد و مدیریت، علوم پزشکی، مهندسی و تکنولوژی و علوم طبیعی
۷. دانشگاه پیشاور (University of Peshawar)
دانشکدههای هنر و علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم طبیعی، محیط زیست و مدیریت
۸. دانشگاه پنجاب (University of Punjab)
دانشکدههای تکنولوژی و علوم کامپیوتر، کشاورزی، مهندسی مواد، علوم اجتماعی، علوم اسلامی، علوم طبیعی، داروسازی، هنر و علوم انسانی، بازرگانی و اقتصاد، آموزش، حقوق و رسانه
۹. دانشگاه بهاءالدین زکریا (Bahauddin Zakariya University)
دانشکدههای هنر و علوم اجتماعی، حقوق، اقتصاد و بازرگانی، مدیریت، مهندسی، علوم کشاورزی، علوم غذایی و تغذیه، داروسازی، دامپزشکی و مطالعات اسلامی
۱۰. دانشگاه لاهور (University of Lahore)
دانشکدههای پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، علوم پزشکی، زبان و ادبیات، حقوق، هنر و معماری، مدیریت، علوم اجتماعی، مهندسی و تکنولوژی و علوم طبیعی
علاوه بر این لیست ، دانشگاه گاندهارا پاکستان و دانشگاه کینگ ادوارد هم از دانشگاه های خوب هستند.
دانشگاههایی که در بالا نیز نام برده شدهاند، به ترتیب در جایگاههای بعدی رتبهبندی قرار داشته و جزء بهترین دانشگاههای پاکستان هستند.
نحوه اخذ پذیرش و ارسال درخواست برای تحصیل در بهترین دانشگاه های پاکستان
دانشجویان بینالمللی که قصد تحصیل در دانشگاههای پاکستان را دارند، میبایست ویزای تحصیلی اخذ کنند و حدوداً ۳ ماه برای اخذ ویزای دانشجویی و طی مراحل، زمان لازم است؛ به همین دلیل به کلیۀ متقاضیان توصیه میگردد تا در بازه زمانی مناسب برای اخذ ویزا درخواست نمایند
مدارک و اسناد لازم جهت اخذ ویزای دانشجویی پاکستان
- فرم تکمیل شده درخواست ویزا
- گذرنامه و کپی آن (حداقل ۶ ماه اعتبار داشته باشد)
- دو قطعه عکس پشت سفید
- نامه پذیرش تحصیلی از دانشگاه یا کالج مورد نظر
- ریزنمرات و اصل مدارک به همراه کپی
- تأییدیه مالی بانک مربوط به سه ماهه اخیر
- هر گونه مدارکی که از سوی سفارت این کشور درخواست شده و لازم است.
هزینۀ اقامت و شهریه تحصیل در دانشگاه های پاکستان
عوامل متعددی در تعیین هزینههای زندگی نقش دارند که میتوانند ملاک بررسی قرار گیرند. پاکستان کشوری است که عموماً هزینههای زندگی در آن پایین بوده و به عنوان کشوری ارزان از جهت هزینههای زندگی شناخته میشود. نه فقط در جنوب آسیا، بلکه در مقایسه با سایر کشورهای جهان نیز پاکستان پس از آنگولا در رتبۀ دوم از جهت هزینههای مناسب و ارزان زندگی قرار دارد.
به عنوان مثال هزینۀ اجاره بهای خانه، بسته به اینکه تعداد نفرات چه تعداد باشد، مبلغی بین ۱۱۰ تا ۲۸۰ دلار ماهانه است که معادل ۲۰ هزار تا ۵۰ هزار روپیه است. یا هزینۀ صرف غذا در رستوران رقمی مابین ۲۵۰ تا ۸۰۰ روپیه است که کمتر از ۵ دلار است. البته در مورد حمل و نقل وضع کمی فرق میکند؛ چرا که اتوبوس و مترو تمام نقاط شهری مانند اسلامآباد را پوشش نمیدهند و میبایست از تاکسی استفاده کرد.
هزینۀ تحصیل نیز بستگی به دانشگاه و همچنین به رشته و مقطع تحصیلی دارد، به طوری که میتوان حدوداً رقمی مناسب را به طور متوسط برای مقطع لیسانس حدود ۳۵۰۰ دلار سالیانه و برای فوق لیسانس ۱۱۴۰ دلار سالانه در نظر گرفت. هزینه تحصیل در دانشگاههای خصوصی این کشور از ۷۰۰۰ دلار شروع میشود و همچنین برای تحصیل تکمیلی و مقطع دکترا حدود ۹۰۰۰ دلار نیاز است.